Groene ruimten en biodiversiteit

Actualisering : januari 2022

De natuur in de stad vervult vele ecologische functies: ze ondersteunt de biodiversiteit, reguleert de hydrologische cyclus en het microklimaat (infiltratie van regenwater, verdamping en evapotranspiratie), vangt kooldioxide op, filtert bepaalde vervuilende stoffen, enz. Op stadsniveau dragen deze functies met name bij aan het aanvullen van de grondwaterlagen, het beperken van overstromingen en vervuiling van de waterwegen (minder overstroming van de overlaten) of nog aan het afkoelen van de lucht. Stedelijke groene ruimten vervullen ook andere belangrijke functies zoals recreatieve, sociale, landschappelijke, erfgoed en stadsplanning. Ook producerende functie kan eveneens min of meer ontwikkeld zijn (moestuinen, tuinbouw, hout). 
Het behoud en de ontwikkeling van groene ruimten in stedelijke gebieden speelt daarom een belangrijke rol in de levenskwaliteit en gezondheid van stadsbewoners en in de veerkracht van steden, met name in het licht van de verwachte klimaatveranderingen.
Deze gebieden staan echter onder veel druk en worden niet altijd voldoende beschermd en beheerd.
Sinds een twintigtal jaar maken de acties die worden ontwikkeld op het vlak van de inrichting of de heraanleg van gewestelijke groene ruimten, deel uit van het algemene kader van het programma van het groene netwerk, een geïntegreerd concept waarin sociaal-recreatieve, milieu- en landschappelijke doelstellingen worden gecombineerd. 
In het licht van de sterke demografische groei is één van de belangrijkste uitdagingen van het Gewest het behoud van het aanbod aan toegankelijke groene ruimten per inwoner en de verbetering van de verdeling ervan door de ontwikkeling van nieuwe parken in de dichte en weinig groene zones van de Vijfhoek en de eerste kroon prioritair te stellen. De aanleg van groene corridors die de groene ruimten met elkaar verbinden, verhoogt ook de aanwezigheid van de natuur in de stad en versterkt de veerkracht van de ecosystemen.
Naast de uitbreiding, in verschillende vormen, en de bescherming van de groene ruimten, onder meer met behulp van juridische middelen, is het ook belangrijk dat men een kwaliteitsvol beheer verzekert om de diversiteit aan functies van de groene ruimten te optimaliseren en zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de behoeften van de stadsbewoners. 
Fauna en flora en de natuurlijke habitats worden gemonitord en opgevolgd om zo over de vereiste gegevens te beschikken voor het opstellen van een beheerbeleid en -maatregelen inzake biodiversiteit. 

• Groene ruimten beheerd door Leefmilieu Brussel (november 2021) 
• Groene ruimten: toegangelijkheid voor het publiek (december 2009)
• Semi-natuurlijke sites en beschermde groene ruimten (februari 2021)
• Lokale staat van instandhouding van de soorten opgenomen in de “Habitatrichtlijn” en de “Vogelrichtlijn” (januari 2018)
• Het Vliegend hert, een beschermde Europese soort (december 2015)
• Monitoring van de natuurlijke habitats in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (december 2020)
• Natuurlijke habitats in de Brusselse groene ruimten (december 2011)
• De fragmentatie en het isolement van de groene ruimten (januari 2014)
• Het groene netwerk (december 2015)
• Gezondheidstoestand van de beuken en eiken in het  Zoniënwoud (februari 2021)
• Boserfgoed van het Brusselse Zoniënwoud (januari 2021)
• Houtkap in het Brussels Zoniënwoud (januari 2021)
• Klimaatverandering en groei van de beuk in het Brussels Zoniënwoud (januari 2018)
• Zoniënwoud en risico’s verbonden aan de klimaatwijziging (december 2009)
• Monitoring van de soorten (februari 2020)
• De zoogdieren in het Brussels Gewest (juni 2021)
• Invasieve uitheemse soorten (februari 2020)
• Evolutie van de avifauna (januari 2022) 
• Paddestoelen en korstmossen (januari 2014)
• Biodiversiteit: dagvlinders (december 2009)
• Honingopbrengst, botanische origine en kwaliteit van de honing (december 2015) 
• De ree in het Brussels Gewest (juni 2020)
• Amfibieën en reptielen in het Brussels Gewest (januari 2022)